Teknolojinin sağladığı yeni imkânlar bizlere yeni kavramlar sunmaya başladı. Bu yeni kavramlardan biri de “tıkınırcasına izleme” dir. Medyayı ard arda, hiç ara vermeden tüketmek anlamına gelir. Bir dizinin tüm bölümlerini bir gecede tamamlamak, bir programın bütün bölümlerini bir oturuşta izlemek kısacası kişinin kendisini bilinçli olarak aşırı medyaya maruz bırakmasına neden olan yeni bir davranış türü ile karşı karşıyayız.
Yapılan araştırmalarda tıkınırcasına izlemenin nedenleri üzerinde durulmuştur. Elde edilen anket sonuçlarında insanların özellikle yalnız ve boş zamanları olduğunda bu şekilde bir davranış sergilediklerine ulaşılmıştır. Yani toplu olarak bir araya gelindiğinde “tıkınırcasına izleme” davranışında bulunulmuyor. Ancak yalnızken görülen bu davranışta da mutluluk ve rahatlamışlık hissi ön plana çıkıyor.
Bağımlılık Yapıyor
Bu tarz bir izleme insanları uykusuz bıraktığından yorgun ve bitkin düşürüyor. Sabah işe/ okula gitme zorunluluğu olan kişiler başlarda bu davranışta bulunmasa da, süreç içinde bölümlerin tamamını izleme isteği kişi de bağımlılık yaratıyor. Bu davranış bölümleri tamamlama takıntısını da beraberinde getiriyor. Bu yüzden tıkınırcasına izleme, günlük hayatı olumsuz yönde etkiliyor. Kişiler buldukları her boş vakitte bölümlerin devamını izlemeye odaklanıyor. Zaman kaybı, sersemlik, iletişim kopukluğu ve asosyalliği tetikleyen yeni bir bağımlılık elde edilmiş oluyor.
Spoiler Fobisi
Tıkınırcasına izleyen kişiler özellikle de bölümler hakkında ön bilgi almak ve önceden konuyu öğrenerek “sürprizi” kaçırmak istemediklerinden spoiler almak istemediklerini belirtmektedirler. Boş vakitlerini tıkınırcasına izleyerek geçiren kişiler aynı zamanda odaklanarak izlemekten hoşlandıklarını ve dikkatlerini dağıtacak ortamlarda film izleyemediklerini söylemektedirler. Bu yüzden dizilerinin bölünmesini istemediklerini sakin ve sessiz bir zaman diliminde izlemeyi seçtiklerini aktarırlar. Sosyalleşebilmek ise, onlar için dizi hakkında konuşmaya dönüşmüştür.
Problemlerden Kaçış
Aşırı izleme alışkanlığının en önemli nedenlerinden biri de stres olarak karşımıza çıkmaktadır. Problemlerden kaçabilmek için tıkınırcasına izleme pratiğine yönelindiği gözlenmiştir. İnsanların istedikleri konularda, tercih ettikleri türde medyaya ulaşabilmesi de bu platformların sunduğu olanaklarla örtüşmektedir. Aşırı medyaya maruz kalmanın temelinde problemlerden kaçış ve rahatlama ihtiyacı yer almaktadır.
Dijital Dünyada Aktif Olmak
İnsanlar kendi tercihlerini yaparak programlara erişebildikleri için onları “aktif izleyici” olarak adlandıran kuramlar bulunmaktadır. Bunun nedeni insanların izleyeceklerine kendilerinin karar verebilmelerini sağlayacak bir tercih haklarının bulunması olarak gösteriliyor. Günümüzde elde edilen sonuçlarına bakacak olursak, bu kişilerin, sanal bir dünyada yeterince aktif oldukları hakkında neredeyse ortak bir görüşe varıldığı göze çarpıyor. Dijital bir dünyada aktif olurken gerçek dünyada pasif bırakan bu alışkanlık hakkında biraz daha dikkatli olmakta fayda var. Acaba hepimiz giderek dijital dünyanın tıkınırcasına izleyen aktif izleyicileri haline gelmeye mi başlıyoruz. Dönüp kendimize bir bakalım. Mesela siz, hangi dizileri tıkınırcasına izlediniz? Kendinizi nasıl hissettiniz? Bu deneyimin devam etmesini mi istediniz yoksa yorgun bırakan bu deneyim yüzünden, iş yerinde uyukladığınızı kimseye itiraf edemediniz mi?
