Kontakt dermatit alerjik reaksiyon sonucu ya da doğrudan bir maddeye temas edilmesi sonucu meydana gelen kaşıntılı kırmızı renkli döküntülerdir. Bulaşıcı özellik taşımayan bu hastalık kaşıntılı olması sebebiyle oldukça rahatsızlık vericidir. Son zamanlarda oldukça sık karşılan bu rahatsızlık bazı psikolojik sorunların meydana gelmesine de neden olmaktadır.
Kontakt Dermatit Nedir?
Temas egzaması olarak da bilinen kontakt egzama, kabuklanma, kızarıklık ve kepeklenme şeklinde içi su dolu kabarcık olarak oluşan bir deri iltihabıdır. Oluşum şekline bağlı olarak bu egzama türü alerjik kontakt dermatit ve irritan kontakt dermatit olmak üzere iki farklı türde görülebilmektedir. Belirtilerin çoğu alerjen maddelerle temas sonucu ortaya çıkmaktadır.
Alerjik Kontakt Dermatit
Alerjik dermatitler kişinin vücudunun hassas olduğu madde ile teması ile sonucu bağışıklık sisteminin tepki vermesi ile meydana gelmektedir. Vücut alerji yapan madde ile ilk defa karşılaştığında tepki vermemekte durumun tekrarlaması sonucu vücut kendini korumaya almaktadır. Bazı durumlar alerjik dermatit görülme oranının daha fazla artmasına neden olmaktadır.
- Krem, losyon, makyaj malzemeleri gibi kozmetik ürünleri,
- İçeriğinde nikel olan maddeler,
- Temizlik malzemeleri,
- Aseton, boya, parfüm gibi kimyasal kokular,
- Kauçuk ürünler ve güçlü yapıştırıcılar,
- Bazı bitki ve çiçekler,
- Ev tekstil ürünleri bu alerjini görülme riskini daha da arttırmaktadır.
İrritan Kontakt Dermatit
İrritan dermatit alerjik durumlar sonucu meydana gelmeyen cilt reaksiyonlarından biridir. Tahriş edici maddelerin cilt ile temas etmesi sonucu derinin dışı zarar görüp daha hassas bir hal almaktadır. Bazı durumlar bu rahatsızlığı tetikleyerek daha da artmasına yol açabilmektedir.
- Lavabo açısı ve kireç çözücü gibi kimyasal ürünler,
- Klorlu, kireçli ve sert sular,
- Antiseptik ve antibakteriyel çözeltiler,
- Asitli sıvılar,
- Makine yağları,
- Deterjan ve sabunlar,
- Çimento, toz ve toprak,
- Böcek ilaçları bu rahatsızlığın görülme durumunu arttırmaktadır.
Kontakt Dermatit Belirtileri
Kontakt dermatit rahatsızlığı görülen kişilerde bazı belirtiler ön plana çıkmaktadır. Bu belirtilerin bir ya da birkaçı ile karşılaşılması durumunda mutlaka uzman bir doktora gidilmesi gerekmektedir.
- Ciltte kızarıklık ve kaşınma,
- Ciltte kaşıntılı döküntü,
- Ciltte su dolu kabarcık görülmesi ve kepeklenme,
- Güneşe karşı hassasiyet durumu en sık karşılaşılan belirtiler arasında yer almaktadır.
Hangi Durumda Doktora Gidilmelidir?
Temas egzaması çok ciddi bir sağlık sorunu olarak görülmemekle beraber kişinin günlük yaşantısında bazı sıkıntılara yol açabilmektedir. Rahatsızlığın sürekli tekrar eden bir durum halini alması durumunda uzmana danışmak fayda sağlayacaktır. Doktora başvurulması gereken bazı durumlar ise;
- Ciltte çok şiddetli kaşıntıların olması,
- Kızarıklığın ve döküntünün daha da yayılması,
- Belirtilerin 3 haftadan fazla süredir devam ediyor olması,
- Döküntülerin vücutta bazı organları etkilemesi,
- Uyku düzeninde aksamaların meydana gelmesi şeklinde yer almaktadır.
Kontakt Dermatit Teşhis ve Tedavisi
Rahatsızlığın teşhisinde ilk tespit vücutta meydana gelen belirtiler olmaktadır. Belirtilerin meydana gelmesi halinde kişi doktora başvurmakta ve doktor hastalığın belirtilerine dair hastadan net bilgiler almaktadır. Teşhisin netlik kazanması için alerji testi yapılmakta ve yapışkan bantlar kişinin vücuduna yapıştırılarak 2-3 gün beklenmektedir.
Tent bantları ile kişinin hangi maddeye karşı reaksiyon olduğu belirlenmekte bu da tedavi sürecinin başlamasını sağlamaktadır. Temas egzamasına neden olan durum belirlenerek kişinin bu durumdan uzak kalması sağlanmaktadır. Kişi belirlenen madde ile temasını kesmesi halinde belirtiler 2 ile 4 hafta içerisinde ortadan kalmaktadır.
Doktorun önerisine bağlı olarak kimi hastalarda tıbbi tedaviler uygulanabilmektedir.
- Kortizon içeren haplar, merhem ve kremler,
- Bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar,
- Hücre yenileyici kremler bu tedavide uygulanan yöntemler arasında yer almaktadır.
Doğal Yöntemlerle Tedavi
Evde uygulanacak olan bazı doğal yöntemler rahatsızlığın iyileştirilmesinde doğrudan etki etmektedir.
- Alerjiye neden olan maddelerle ilişkinin kesilmesi,
- Temasın hemen ardından cildi doğal su ve sabunla yıkamak,
- Kabarcıklara gün içinde belirli aralıklarla soğuk kompres uygulamak,
- Cildi korumak adına doktorun önerdiği nemlendirici kullanmak,
- Sıcak su yerine soğuk ya da ılık su ile banyo yapmak,
Kontakt Dermatit Risk Faktörleri
Kontakt dermatit görülme sıklığı bazı meslek gruplarında çalışan kişilerde ve hobileri olan kişilerde artabilmektedir.
- Makinistler,
- Tarım işçileri,
- Gıda sektöründe çalışanlar ve aşçılar,
- İnşaat işçileri,
- Çiçekçiler,
- Sağlık çalışanları en fazla risk taşıyan gruplar arasındadır.
Kontakt dermatit tehlikeli olarak sınıflandırılan bir rahatsızlık değildir. Rahatsızlığın nedeni bulunmadığında ya da tedavi edilmediği zamanlarda ciddi sağlık problemlerine yol açabilmektedir. Bu gibi sağlık sorunları ile karşılaşmamak adına rahatsızlığın erken teşhisinin yapılarak bir an önce tedaviye başlanması gerekmektedir.
