Bakla (Vicia Faba) bir bitki türü olan fiğ ailesinin bir üyesidir. Bilimsel çalışmalara göre insan yaşamında ilk üretilen bitkilerden biri olduğu anlaşılmıştır. Uzun süre depolanmak üzere kurutulabilen ya da yaş olarak tüketilebilen bu bitki yüksek protein ve demir içeriği nedeniyle insanlık tarihi boyunca önemli bir besin ögesi olmuştur. Bunların yanında A, C vitaminleri ve potasyum da içermektedir. Genellikle taze olarak toplanıp yemeği yapılarak ya da tohumları kurutularak tüketilir. Bazı bölgelerde yeşil yapraklarından salata yapılarak da tüketilir. Hayvan yemi olarak kullanılır. Toprağa azot sağlamak için gübre olarak da değerlendirilir.
BAKLA’NIN FAYDALARI
-Bakla vitamin, mineral, lif ve protein dolu bir sebzedir. Lif içermesi bakımından küçük porsiyonları bile bir insanın birçok mineral ihtiyacını karşılayabilmesi açısından kilo vermede diyet besini olarak tercih edilebilmektedir.
-Baklanın içinde yüksek miktarda bulunan folik asit, insan vücudundaki kimyasal olayların devam etmesi ve amino asitleri metabolize eden biyokimyasal süreçlere katılması açısından son derece önemlidir. Yeni hücrelerin oluşması ve büyümesi için çok önemlidir. Anne adaylarının gebelik sırasında bakla tüketmesi bebeğin beyin gelişimi ve omurilik sağlığını olumlu etkiler, doğum kusurlarını önlemeye yardımcı olur. Dolayısıyla herkesin sağlıklı kırmızı kan hücreleri üretmek ve anemiyi önlemek için folata ihtiyacı vardır.
-Bakla, iyi bir demir kaynağıdır. Demir, bakterileri yok etmekle görevli beyaz kan hücrelerini koruyan bir antioksidan olarak işlev yapar ve bağışıklık sistemini destekler.
-Bakla, depresyonu önlemek için de tavsiye edilmektedir. Bunun sebebi de baklanın levodopa içeriği sayesinde ruh halimizi düzenlemeye yardımcı olan bir nörotransmitter olan dopamine dönüştürme yeteneğine sahip olmasıdır. Ancak bakla herhangi bir hastalığın tedavisi için kullanılacaksa mutlaka bir hekime danışılmalıdır. Aksi takdirde çok ciddi sağlık problemlerine neden olabilir.
-Cilt sağlığını korumada etkilidir.
-Göğüs hastalıkları ve öksürüğe iyi gelir.
-Yüksek kolesterolü düşürmeye yardımcı olur.
-İdrar yollarını temizlemede etkilidir.
-Bağırsak hareketlerini artırır.
-Doğal dopamin kaynağıdır.
-Kalp ve böbrek dostudur.
-Bağışıklık sistemini güçlendirir.
BAKLA’NIN ZARARLARI
-Şeker hastaları, baklanın yüksek oranda nişasta içermesinden dolayı kontrollü porsiyonlarda tüketmelidir.
-Çocuklarda 7 yaşın altında tüketmek bakla zehirlenmesine neden olabilir. Bu nedenle 7 yaş üzeri tüketimine uygundur.
-Bakla, taze pişirilip tüketilmesi gereken bir sebzedir. Aksi takdirde karaciğeri yorabilir.
-Bazı hassas kişilerde alerjik reaksiyonlara neden olabilir.
-Bağırsak problemi olanlar bakla tüketmemelidir.
-Bakla tiramin yıkılması sürecini tetikler ve kan basıncını tehlikeli şekilde artırabilir bu nedenle ilaç kullanırken bakla tüketimine dikkat etmek gerekir.
-Bakla, vücuttan su atımını hızlandırdığı için kontrollü porsiyonlarda yenilmeli ve sık tüketilmemelidir.
-Özellikle Parkinson hastaları bakla tüketmeden önce hekimine danışmalıdır.
BAKLA ZEHİRLENMESİNİN BELİRTİLERİ
Bakla zehirlenmesi yani Favizm genellikle çocuklarda görülen bir rahatsızlıktır. Çocukların yanı sıra emziren annelerden de bebeklerine geçerek ciddi sorunlara yol açabilir.
Alyuvarların yapısı için önemli olan glikoz 6 fosfat dehidrogenaz enzimi eksik olan çocuklarda bakla tüketimi ciddi boyutlarda ve ani kansızlığa neden olabilir. Bu etki bakla tüketiminden 2 ila 24 saat sonrasında görülebilir.
Belirtileri; baş dönmesi, baş ağrısı, sırt ağrısı, mide bulantısı, kaslarını kontrol edemeyerek titreme, ateş, kalp ritminin hızlanması, beniz sarılığı ve idrarda kırmızılık gibi etkiler olabilir. Bu ciddi boyutlarda oluşan kansızlık vaktinde tedavi edilmez ve kan takviyesi sağlanmazsa kişide ölüme neden olabilir.
