Deprem, Yerkabuğu içinde oluşan ve bir anda meydana gelen sismik hareketler sonucu fay hattı kırılmaları nedeniyle ortaya çıkan yeryüzü sarsıntı olayıdır. Fay hatları üzerinde oluşan enerji birikimleri deprem oluşumunu sağlamaktadır.
Deprem günümüz teknolojisinde halen önceden net olarak belirlenemeyen, üzerinde bulunan tüm yapılara saniyeler içerisinde büyük zararlar veren ve can kayıplarına neden olan doğa olayıdır.
Depremler sismograf tarafından ölçülürler ve deprem olaylarını inceleyen bilim dalına sismoloji denmektedir. Sismograf cihazlar ile ölçülen sismik aktiviteler depremin frekansını, türünü ve büyüklüğünü belirler.
Yeryüzünde her gün yüzlerce ama hissedilmeyen küçük depremler meydana gelmektedir. Deprem şiddeti 3 ve altında olursa genelde hissedilmezken 7 ve üstü depremler büyük can ve mal kayıplarına yol açmaktadır. Bazı ülkeler gelişen teknolojiler ile 7 ve üstü depremlere dahi dayanaklı yapılar üretmektedir fakat Dünya genelinde bakıldığında yapılaşmanın büyük bir oranı maalesef büyük depremlere dayanaklı değildir. Depremin şiddeti kadar yeryüzüne yakınlığı da yıkım kuvvetini etkilemektedir. Yeryüzüne yakın bölgelerde gerçekleşen depremler tsunami oluşumuna, toprak kaymasına ve volkanik hareketlenmelere sebep olmaktadır.
Geçmişte depremler tamamen doğal olaylar sebebiyle ortaya çıkarken günümüzde nükleer testler, mayın patlamaları gibi insanların gerçekleştirdiği olaylar depremleri tetiklemektedir.
Depremler öncü deprem, ana deprem ve artçı deprem olarak adlandırılır. Ana depremden sonra gerçekleşen ve ana depremden daha küçük olan sonraki depremlere artçı deprem denmektedir. Ana depremden sonra gerçekleşen deprem şiddeti daha büyük ise önceki deprem ana deprem değil öncü deprem olmaktadır. Öncü depremler birden fazla olabilir ve ana depremin habercisidir.
Deprem Türleri Nelerdir?
Deprem türleri Tektonik deprem, Volkanik deprem ve Çöküntü depremleridir.
Tektonik deprem; Yerkabuğu altında bulunan levhaların hareketi sonucu meydana gelen depremlerdir. Dünya üzerinde gerçekleşen depremlerin yaklaşık %90’ı tektonik depremdir.
Volkanik deprem; Volkanik depremler volkanların patlaması sonucu oluşurlar. Patlama sonucu yerin derinliklerinde olan maddelerin erimiş bir şekilde yeryüzüne çıkmaları sırasında oluşan gazların patlamaları bu depremleri meydana getirmektedir. Ülkemizde aktif olan yanardağ bulunmadığı için volkanik deprem olayı yaşanmamaktadır.
Çöküntü depremi; Yeraltının belirli derinliklerinde bulunan mağaralar gibi boşlukların çökmesi, kaya tuzu jips gibi kolay eriyen maddelerin erimesi ve boşluklar oluşturmasından sonra oluşan depremlerdir. Bu depremler olayın olduğu bölgede hissedilirler ve genelde verdikleri hasar düşüktür.
