Bu varyantların özelliklerine ilişkin bilgiler hızla ortaya çıkmaktadır. Bilim adamları, ne kadar kolay yayıldıkları, daha ciddi hastalıklara neden olup olamayacakları ve şu anda izin verilen aşıların insanları bunlara karşı koruyup korumayacağı hakkında daha fazla bilgi edinmek için çalışıyorlar.
Ne Biliyoruz
Virüsler mutasyon yoluyla sürekli olarak değişir ve bir virüsün yeni varyantlarının zamanla ortaya çıkması beklenir. Bazen yeni varyantlar ortaya çıkar ve kaybolur. Diğer zamanlarda yeni varyantlar ortaya çıkar ve devam eder. Bu salgın sırasında Amerika Birleşik Devletleri’nde ve küresel olarak COVID-19’a neden olan virüsün birden çok çeşidi belgelenmiştir.
COVID-19’a neden olan virüs, geniş bir virüs ailesi olan bir tür koronavirüsdür. Koronavirüsler, yüzeylerindeki taç benzeri sivri uçlardan dolayı adlandırılır. Bilim adamları, virüs yüzeyindeki sivri uçlardaki değişiklikler de dahil olmak üzere virüsteki değişiklikleri izliyor. Virüsün genetik analizleri de dahil olmak üzere bu çalışmalar, bilim insanlarının virüsteki değişikliklerin virüsün nasıl yayıldığını ve virüsün bulaştığı kişilere ne olduğunu nasıl etkileyebileceğini anlamalarına yardımcı oluyor.
COVID-19’a neden olan virüsün birden fazla çeşidi dünya çapında dolaşmaktadır:
- Birleşik Krallık (Birleşik Krallık), 2020 sonbaharında çok sayıda mutasyon içeren B.1.1.7 adlı bir varyant belirledi. Bu varyant, diğer varyantlardan daha kolay ve hızlı yayılır. Ocak 2021’de Birleşik Krallık’taki uzmanlar, bu varyantın diğer varyant virüslere kıyasla artmış bir ölüm riski ile ilişkili olabileceğini bildirdi, ancak bu bulguyu doğrulamak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç var. O zamandan beri dünyanın birçok ülkesinde tespit edildi. Bu varyant ilk olarak ABD’de Aralık 2020’nin sonunda tespit edildi.
- Güney Afrika’da, B.1.351 adlı başka bir varyant, B.1.1.7’den bağımsız olarak ortaya çıktı. İlk olarak Ekim 2020’nin başlarında tespit edilen B.1.351, B.1.1.7 ile bazı mutasyonları paylaşır. ABD’de bu varyantın neden olduğu vakalar Ocak 2021’in sonunda bildirildi.
- Brezilya’da, ilk olarak Ocak ayının başlarında Japonya’daki bir havaalanında rutin tarama sırasında test edilen Brezilya’dan gelen gezginlerde tespit edilen P.1 adlı bir varyant ortaya çıktı. Bu varyant, antikorlar tarafından tanınabilme kabiliyetini etkileyebilecek bir dizi ek mutasyon içerir. Bu varyant ilk olarak ABD’de 2021 Ocak ayının sonunda tespit edildi.
Bu varyantlar, diğer varyantlardan daha kolay ve hızlı yayılıyor gibi görünüyor ve bu da daha fazla COVID-19 vakasına yol açabilir. Vaka sayısındaki artış, sağlık hizmetleri kaynaklarına daha fazla baskı uygulayacak, daha fazla hastaneye yatışa ve potansiyel olarak daha fazla ölüme yol açacaktır.
Şimdiye kadar, çalışmalar şu anda izin verilen aşılarla aşılama yoluyla üretilen antikorların bu varyantları tanıdığını göstermektedir. Bu yakından araştırılıyor ve daha fazla çalışma devam ediyor.
COVID-19’a neden olan virüsün yayılmasını sınırlamak ve halk sağlığını korumak için aşılama, fiziksel mesafe, maske kullanımı, el hijyeni, izolasyon ve karantina gibi halk sağlığını azaltma stratejilerine sıkı ve artırılmış uyum şarttır.
Ne Bilmiyoruz
Ne Bilmiyoruz
Bilim adamları bu varyantlar hakkında daha fazla bilgi edinmek için çalışıyorlar ve anlamak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç var:
- Bu yeni varyantlar ne kadar yaygınlaştı?
- Bu yeni varyantların neden olduğu hastalık, şu anda dolaşımda olan diğer varyantların neden olduğu hastalıktan nasıl farklıdır?
- Bu varyantlar mevcut tedavileri, aşıları ve testleri nasıl etkileyebilir?
Popülasyon (Sürü) Bağışıklığı ve COVID-19 Aşıları
Çalışmalar, COVID-19 aşılarının ciddi hastalıkları önlemede etkili olduğunu göstermiştir. Bu aşılananlar ve çevreleri için önemlidir. İnsanların işten veya ailelerinden uzakta çok fazla zamana ihtiyaçları olmadığı anlamına gelir ve hastaneler ve sağlık sistemleri üzerindeki yükün azalması anlamına gelir. COVID-19 aşılarının da enfeksiyonu önleyip önlemediğini veya virüsün başkalarına bulaşmasını önleyip önlemediğini henüz bilmiyoruz. Aşılanan kişiler hala enfekte olabilir ve virüsü başkalarına bulaştırabilirse, nüfus bağışıklığını sağlamak daha zor olacaktır. Bu yanıtı bulmamıza yardımcı olması için araştırmaya ihtiyacımız var.
Aşı Antikorları ve Koronavirüs Enfeksiyon Antikorları
Vücudunuz, koronavirüs enfeksiyonuna yanıt olarak, aşılamadan farklı antikorlar üretecektir.
Bu antikorlardan birine “sivri uçlu antikor” adı verilir, yani antikor, virüsün dış kabuğunu çevreleyen sivri uçlara yöneliktir. Antikor, virüsün vücudunuzun sağlıklı hücrelerine yapışmasını ve enfeksiyona neden olmasını önlemek için virüsteki sivri uçlara bağlanır. Bunlar, COVID-19 aşılarının vücudunuza enfeksiyondan korunmak için yapmayı öğretmeyi amaçladığı antikor türleridir.
Koronavirüs ile doğal enfeksiyon, farklı antikorlar üretecektir. Bu antikorlar sadece sivri uçlara değil, aynı zamanda nükleokapsid gibi diğer viral proteinlere de bağlanabilir. Geliştirilmekte olan mevcut COVID-19 aşıları, nükleokapsid proteinine karşı antikorlara yol açmamaktadır.
Halen kullanımda olan antikor testleri, yalnızca koronavirüs ile doğal bir enfeksiyon tarafından üretilen ikinci tip antikoru tespit edecektir. Zaman geçtikçe ve daha fazla aşı adayı test edildikçe, virüsün sivri uçlarına bağlanan antikorları da tespit eden yeni antikor testleri geliştirilebilir. Bu olursa, koronavirüs ile hiç enfekte olmamış olsanız bile pozitif bir antikor testi sonucu alabileceğiniz anlamına gelir. Sağlık hizmeti sağlayıcıları, test sonuçlarınızı bir aşıya bağışıklık tepkisi olarak doğru şekilde yorumlayamayabilir; bunu yanlış bir şekilde daha önceki koronavirüs enfeksiyonunun bir göstergesi olarak görebilirler. Etkili bir aşı bulunduğunda ve halka yaygın bir şekilde uygulandığında, test teknolojisinin aşı tepkileri ile enfeksiyon arasında net bir ayrım yapması gerekecektir.
Bu Bilgilerle Ne Yapacağım?
Bir çalışmada COVID-19 aşısı alan herkes için birkaç önerimiz var:
- Aşı çalışma ekibinizden, çalışmaya katılımınızı açıklayan belgeleri talep ettiğinizden emin olun. SARS-CoV-2 “spike” aşısı hakkında bilgi içermelidir, yani ani bir antikor tepkisi üretebilirsiniz.
- Koronavirüs antikor testi yaptırmanız istenirse (örneğin, işe dönmenin bir koşulu olarak), bir “nükleokapsid” testi yaptırmanız gerektiğini belirttiğinizden ve olabilecek herhangi bir antikor testi yaptırmadığınızdan emin olun. sadece başak antikorları arıyor olabilir.
- Vücudunuzdaki gerçek virüsün varlığını tespit eden koronavirüs viral testine (PCR gibi) erişebilirseniz bu durumdan kaçınabilirsiniz. Mümkünse, bu tür bir testi isteyin ve aşı çalışması katılımınızın belgelerini gerekçeniz olarak kullanın.
- Üzerinde çalışılan COVID-19 aşılarının sizi enfeksiyondan koruyabilecek antikorlara yol açıp açmayacağını bilmiyoruz. Pozitif bir antikor testinin, koronavirüs enfeksiyonu veya COVID-19 hastalığına yakalanma olasılığınızın daha düşük olduğu anlamına gelip gelmediğini henüz bilmiyoruz.