Genel Bakış
Kolon kanseri, kalın bağırsakta (kolon) başlayan bir kanser çeşididir. Kolon, sindirim sisteminin en son kısmıdır.
Kolon kanseri tipik olarak yaşlı bireyleri etkiler, ancak her yaşta görülebilir. Çoğunlukla kolonun içinde oluşan polip adı verilen küçük, kanserli olmayan (iyi huylu) hücre kümeleri olarak görülür. İlerleyen zamanlarda bu poliplerden bazıları kolon kanserine dönüşebilir.
Polipler küçük olabilir ve çok az belirtiler gösterebilirler. Bu sebeple doktorlar, polipleri kansere dönüşmeden önce tespit edip çıkararak kolon kanserini önlemeye yardımcı olmak için düzenli tarama testlerinin yapılmasını önermektedir.
Kolon kanseri ilerlerse, ameliyat, radyasyon tedavisi ve kemoterapi, hedefe yönelik tedavi ve immünoterapi gibi ilaç tedavileri dahil olmak üzere birçok tedavi bulunmaktadır.
Kolon kanseri bazen rektumda başlayan kolon kanseri ve rektal kanseri birleştiren bir terim olan kolorektal kanser olarak isimlendirilir.
Semptomlar
Kolon kanserinin belirtileri ve semptomları şunları içerir:
- İshal veya kabızlık da dahil olmak üzere bağırsak alışkanlıklarınızda geçici olmayan bir değişiklik veya dışkınızın kıvamında bir değişiklik
- Dışkıda rektal kanama veya kan
- Kramp, gaz veya ağrı gibi kalıcı karın rahatsızlığı
- Bağırsaklarınızın tamamen boşalmadığı hissi
- Zayıflık veya yorgunluk
- Açıklanamayan kilo kaybı
Kolon kanseri olan birçok birey, hastalığın erken evrelerinde hiçbir semptom göstermez. Belirtiler kendini gösterdiğinde kanserin büyüklüğüne ve kalın bağırsağınızdaki konumuna bağlı olarak muhtemelen değişecektir.
Ne zaman bir doktora görünmeli
Sizi endişelendiren kalıcı belirtiler fark ederseniz, doktorunuzdan randevu alın.
Kolon kanseri taramasına ne zaman başlayacağınız hakkında doktorunuzla iletişime geçmelisiniz. Yönergeler çoğunlukla kolon kanseri taramalarının 50 civarında başlamasını tavsiye eder. Hastalığın aile geçmişi gibi başka risk faktörleriniz varsa doktorunuz daha sık veya daha erken taramayı önerebilir.
Nedenleri
Doktorlar çoğu kolon kanserine neden olan durumlardan emin değiller.
Genel olarak kolon kanseri, kolondaki sağlıklı hücrelerin DNA’larında değişiklikler (mutasyonlar) gösterdiğinde başlar. Bir hücrenin DNA’sı, bir hücreye ne yapması gerektiğini söyleyen bir dizi talimat söyler.
Sağlıklı hücreler, vücudunuzun normal şekilde devam etmesini sağlamak için düzenli bir şekilde büyür ve bölünür. Ancak bir hücrenin DNA’sı zarar gördüğünde ve kanserli hale geldiğinde, hücreler yeni hücrelere ihtiyaç duyulmadığında bile bölünmeye devam eder. Hücreler biriktikçe bir tümör oluştururlar.
Zamanla kanser hücreleri büyüyerek yakındaki normal dokuları istila edebilir ve yok edebilir. Ve kanserli hücreler vücudun diğer bölgelerine seyahat ederek orada birikintiler oluşturabilir (metastaz).
Risk faktörleri
Kolon kanseri riskinizi daha da artırabilecek sebepler şunları içerir:
- Yaşlılık. Kolon kanseri her yaşta teşhis edilebilir, fakat kolon kanseri olan kişilerin çoğu 50 yaşın üzerindedir. 50 yaşın altındaki kişilerde kolon kanseri oranları artmaktadır, ancak doktorlar sebebini bilmiyorlar.
- Afrikalı-Amerikalı ırkı. Afrikalı-Amerikalılar, diğer ırklardan insanlara göre daha fazla kolon kanseri riski taşıyor.
- Kişisel bir kolorektal kanser veya polip geçmişi. Mevcut kolon kanseri veya kanserli olmayan kolon polipleriniz varsa, gelecekte kolon kanseri olma riskiniz daha yüksektir.
- Enflamatuar bağırsak koşulları. Ülseratif kolit ve Crohn hastalığı gibi kolonun kronik enflamatuar hastalıkları kolon kanseri riskinizi artırabilir.
- Kolon kanseri riskini artıran kalıtsal sendromlar.
- Ailede kolon kanseri öyküsü. Hastalığı olan bir kan akrabanız varsa kolon kanseri olma olasılığınız daha yüksektir. Birden fazla aile üyesinde kolon kanseri veya rektum kanseri varsa, riskiniz daha da büyüktür.
- Düşük lifli, yüksek yağlı diyet.
- Hareketsiz bir yaşam tarzı. Hareketsiz olan kişilerin kolon kanseri geliştirme olasılığı daha fazladır. Düzenli fiziksel aktivite yapmak kolon kanseri riskinizi büyük ölçüde azaltabilir.
- Şeker hastalığı. Diyabet veya insülin direnci olan kişilerde kolon kanseri riski artar.
- Obezite. Normal kilolu kişilerle karşılaştırıldığında, obez kişilerde kolon kanseri riski ve kolon kanserinden ölme riski artar.
- Sigara içmek. Sigara içen kişilerde kolon kanseri riski artabilir.
- Alkol. Aşırı alkol kullanımı kolon kanseri riskinizi artırır.
- Kanser için radyasyon tedavisi. Daha önceki kanserleri tedavi etmek için karına yönelik radyasyon tedavisi kolon kanseri riskini artırır.
